Het samenspel tussen ruiter, paard en zadel: inzichten van een revalidatietrainer in opleiding

Het samenspel tussen ruiter, paard en zadel: inzichten van een revalidatietrainer in opleiding

In oktober stond tijdens mijn opleiding tot revalidatie- en sporttrainer het thema ‘ruiterhouding en zadels’ centraal. Als gediplomeerd zadelpasser was ik erg benieuwd naar hun visie: hoe zien zij het grotere geheel? En wat kan ik leren om mijn werk als zadelpasser verder te verbeteren?

Tijdens de les van Tessa Roos op Joker, een mechanische trainingspartner, werd het belang van een correcte ruiterhouding direct duidelijk. Voel jij welke kant jouw voorkeur heeft? Op Joker voel je meteen de verschillen tussen je linker- en rechterkant. Niemand is volledig symmetrisch, maar bewustwording is de eerste stap naar verbetering. Het oefenen op Joker is een waardevolle ervaring: je kunt je volledig op je eigen lichaam concentreren, zonder je paard onbedoeld te beïnvloeden.

Deze inzichten zijn belangrijk, want het zadel speelt een directe rol in hoe je zit en beweegt. Een goede ruiterhouding is essentieel voor biomechanisch correcte training.

Wat moet je als ruiter kunnen in het zadel?

Een goed passend zadel ondersteunt je, maar biedt ook genoeg bewegingsvrijheid om nauwkeurig te rijden. Belangrijke vaardigheden zijn bijvoorbeeld:

• Lichter zitten: je gewicht gelijkmatig kunnen verdelen over je zitbeenknobbels en bovenbenen.
• Je bekken inzetten: essentieel voor bijvoorbeeld een correcte buiging of een halve ophouding.
• Gericht kiezen: bewust meer druk leggen op één zitbeenknobbel.

Daarnaast moet je paard voldoende bewegingsvrijheid hebben. Het zadel mag je paard zijn schoftlift, schoudervrijheid en beweging in de lendenen niet beperken.

Ninon van Schutte Zadels is momenteel bezig met het ontwikkelen van een nieuw model. Dit zadel geeft het paard de ruimte om de schoft te liften en de ruiter de plaats om zijn lichaam correct in te zetten zoals we in de opleiding leren. Het leuke is dat ze de kale boom bij had. Deze heeft even op mijn eigen paard gelegen. Het ziet er veelbelovend uit! Binnenkort kan ik het afgewerkte zadel testen 😊

Ninon van Schutte zadels met een kale boom

Mijn paard, mijn leermeester

Mijn paard Jack is mijn beste leermeester. Hij is hypermobiel in zijn rug en kan deze zowel sterk bollen als hol maken. Sinds maart 2025 loopt Jack weer onder het zadel. In het begin van onze training was hij nog niet sterk genoeg om zijn rug goed onder het zadel te liften. Dankzij gerichte training is zijn houding sterk verbeterd, en nu tilt hij zijn schoft veel beter op.

Deze veranderingen in training en bespiering hebben invloed op de pasvorm van zijn zadel. Het klinkt misschien vreemd, maar in een half jaar tijd zijn we al aan ons derde zadel toe. Dit is een teken van positieve vooruitgang!

De zoektocht naar het perfecte zadel

Als zadelpasser heb ik de luxe om verschillende zadels te testen. Sinds deze zomer rijd ik met een springzadel, wat me uit mijn comfortzone haalde. Toch mis ik een dressuurzadel.

Jack met een Schutte GPX

Tijdens de lesdag testte ik opnieuw een demomodel dat Jack vorig jaar niet fijn vond. Nu, met een sterkere rug, reageert hij anders. Het zadel is te breed, maar met 30mm Treeclix konden we het toch proberen. Bij het opstappen voelde ik aan Jack dat het niet 100% zijn ding was, maar hij liep er een heel fijne les mee.

Testrijden

Een ideale moment om wat dingen uit te testen. Voor mij waren de knieblokken wat te groot (of het zadel te klein), waardoor ik net te ver naar achteren in het zadel zat en moeite had om lichter te gaan zitten. Nadat we de blokken hadden verwijderd (hoera voor klittenband!), veranderde mijn zitpositie. Mijn gewicht kwam meer naar voren, beter gecentreerd in het zadel. Hoewel dit voor mij een verbetering was, werd de druk van de te brede boom en de Treeclix voor Jack juist storender.

Dit bevestigt hoe belangrijk het samenspel is. Zelfs als een zadel technisch ‘past’, werkt het niet als de ruiter er niet goed in kan zitten en het paard daardoor hindert.

Wat de opleiding mij leert als zadelpasser

De opleiding tot trainer verruimt mijn blik. Ik herken en begrijp subtiele signalen tijdens het zadelpassen nu beter:

• Zit de ruiter op de juiste plek? Ligt dit aan de ruiter zelf of aan het zadel?
• Bevordert het zadel de bewegingsvrijheid van het paard?
• Hoe beïnvloedt de zit van de ruiter het paard?
• Zijn schouders en lendenen vrij onder het zadel?

Ik let bewuster op hoe een paard biomechanisch correct beweegt en hoe de houding van de ruiter dit beïnvloedt. Kan de ruiter met zijn zit een wending inzetten? Kan het paard de voorwaarts-neerwaartse tendens aannemen of loopt het met een holle rug? Dit neem ik mee in elk zadelpasconsult.

Conclusie: Een holistische kijk op zadelpassen

Mijn doel is niet per se om les te geven, maar om met een dieper biomechanisch inzicht nog zorgvuldiger te adviseren. De verdieping als trainer verruimt mijn kijk op het geheel: het zadel, de ruiter, het paard en hun beweging. Let er dus op dat je tijdens een zadelpasconsult altijd moet rijden.

Een passend zadel is meer dan een statisch object; het ondersteunt biomechanisch correcte beweging en bevordert harmonie tussen ruiter en paard. Deze opleiding is een waardevolle aanvulling op mijn werk als zadelpasser, voor iedereen die het beste voor zijn paard wil.